Pediatrik rehabilitasyon hangi durumlarda uygulanmaktadır?
Bazen bebekler, anne karnında, doğum ya da doğum sonrası genetik, metabolik ve travmatik nedenlere bağlı olarak gelişimsel basamaklarda geçikme yaşayabilirler. Bu durumun erken dönemde belirlenmesi ve sebebe yönelik tedavi ve iyileştirme en istenilen yaklaşımdır. Ancak bazen bu geçikmenin nedenini bulmak ve bu nedene yönelik tedavi pek mümkün olmamaktadır. Bu geçikmenin en erken dönemde farkedilebilmesi en birincil hedeftir. Çünkü bebekler hem fiziksel hem de zihinsel çok hızlı gelişim, değişim ve büyüme yolculuğundadır. Bu yolculuk özellikle 0-5 yaşta çok hızlıdır. Bebeklerin genel sağlık kontrollerinin yanı sıra motor basamakları yani hareket becerileri de yakından izlenmelidir. Pediatrik ve yenidoğan rehabilitasyonu (çocuk rehabilitasyonu), hareket alanında motor basamaklarda geçikmeleri ya da yetersizlikleri olan bebek ve çocukların fizyolojik, anatomik ve çevresel sınırlamalarını en aza indirmeyi geçikme yaşadıkları becerilerin kazanımını amaçlar. Onların fonksiyonel bağımsızlıklarını kazanmaları hedeflenir. Egzersizler, cihaz tedavileri, ev programı ve aile eğitimini kapsayan bütüncül bir yaklaşımla süreç yönetilir. Rehabilitasyonda bebeğin, çocuğun ve ailesinin yaşam kalitesini artırmak hedeflenir.
Çocuklarda doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan kas koordinasyonu bozuklukları, iskelet ve kas sistemi dengesinin bozulması, yürüme geçikmesi ve yürüme bozuklukları gibi durumlarda da pediatrik rehabilitasyon uygulanarak rahatsızlıkların tedavisine yardımcı olunur.
Pediatrik rehabilitasyon ile çocuklardaki emekleme, yürüyeme, elle kavramayla ilgili sorunlar tedavi edilebilir. Ayrıca serebral palsi ve spina bifida gibi hastalıklarda pediatrik rehabilitasyon uygulanmaktadır. Omurilikte ortaya çıkan hasarlarda, kas ve iskelet yapısında görülen rahatsızlıklarda, kafaya alınan darbe ya da travmalar sonrası mevcut fonksiyonların kaybı ve gerilemesinde pediatrik rehabilitasyon ihtiyacı oluşmaktadır.
Pediatrik rehabilitasyon ile daha etkili sonuçlar almak için tedaviye erken başlanılması çok önemlidir. Bu noktada anne babalara önemli görev düşmektedir. Çocuklarının gelişimlerini yakından takip etmek ve karşılaştıkları sorunları dikkate alarak doktora gitmeleri çok önemlidir. Çocukların gelişim sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı motor basamaklar vardır. Bu motor becerilerin belli zamanlarda kazanılması gerekir. Bu aylarda ya da yıllarda kazanılması beklenen becerilerin kazanılmaması fark edilip erken müdahale gerekir.
1 aylık bebekte anne- babaların önemseyip uzmana başvurmasını gerektiren bulgular:
- Her türlü meme emme problemleri
- Çevreden gelen uyarılara hiç tepki vermemesi
- Sürekli ve kesintisiz ağlama nöbetleri
- Çok sık ve şiddetli kusma
- Havale geçirmesi
2 aylık bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Her türlü meme emme problemleri
- Çevreden gelen uyarılara hiç tepki vermemesi
- Sürekli ve kesintisiz ağlama nöbetleri
- Çok sık ve şiddetli kusma
- Havale geçirmesi
- Refleks kaybı yaşaması
- Kaslarda gevşeklik ya da aşırı sertlik olması
- Kaslarında gevşeklik
- Kaslarda sertlik
3 aylık bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Gözlerde kayma ve seyireme
- Sırt üstü yatırıldığında kasılma ve rahatsızlık
- Baş kontrolü olmaması
- Kaslarında gevşeklik
- Kaslarda sertlik
- Gülmeye başlamaması
- Anneyi tanımaması
- Konuşanın yüzüne bakmaması
4 aylık bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Başını hala kontrol edememesi
- Kaslarında gevşeklik
- Kaslarda sertlik
- Gözün belli bir noktaya odaklanamaması
- Ellerin serbest bırakılmayıp sürekli yumruk yapılması
- Bazı reflekslerin hala devam ediyor olması
8 aylık bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Kendi başına dönemiyor ve hareket edememesi
- El koordinasyon becerisinin gelişmemesi
- Tekme atma hareketini iki bacakla birden yapmaya kalkışması
- Otururken vücudun bacakların üzerine yığılması
- Gövde kontrolü olmaması
- Kaslarında gevşeklik
- Kaslarda sertlik
10 aylık bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Emekleyememesi
- Ayağa kalkamaması
- Ayaklarına yük verememesi
- Desteksiz oturma ve dönmenin olmaması
- İsmine tepki vermemesi
- Salyasını kontrol edememesi
1 yaşındaki bebekte dikkat edilmesi gerekenler:
- Destekle adımlamaması
- Parmak ucuna basarak yürüyemesi
- El tercihinin olması
- Kaslarında gevşeklik
- Kaslarda sertlik